Brummels plukken

 

In Drenthe is de 'grote' cultuur, die geld kost en waar een beperkte groep mensen bij betrokken is. Er bestaat ook 'kleine' cultuur, die vrijwel niks kost en waar veel mensen deel aan hebben. 
Hiertoe horen de oude tradities en volksgebruiken, waaronder het veelbeoefende 'brummels plukken'. 

Als in augustus-september de bramen rijp zijn, trekt men het veld in om de zwarte vruchten te verzamelen. Meestal mensen uit de vutsector of gezinnen met (klein)kinderen. Een enkele keer zie je nog een boerin de akkerwallen langsstruinen om een trommeltje vol te plukken. 

Brummels plukken is een oude gewoonte, waarbij men zijn eigen vaste plekjes opzoekt. Dichtbij te voet, verderweg per fiets. De bramen worden thuis verwerkt tot sap of jam, waarvoor verschillende methoden in gebruik zijn. 
Van de voorraad jam of sap gaat altijd een potje naar familie of naar vrienden. Ook dat is traditie.  

Sinds de auto gemeengoed is, trekt men verder weg en ontdekt nieuwe 'brummelplukplekkies'. Wie de vruchten verzamelt om wijn te maken, werkt met emmers vol en moet wel per auto op pad. Brummelplukkers voor sap of jam gebruiken blikken trommeltjes, beschuitblikken of plastic bakjes. 
Het is een ongeschreven wet, dat men elkaars territorium (wegkant, houtwal of slootkant) respecteert. Wie nieuw komt, informeert (en kijkt) naar de oogst bij de bezige plukker, maar gaat dan op een andere plek aan de gang. Vanouds geldt een gewoonterecht om land vrij te betreden bij het brummels plukken. 

Het is een inspannend werkje, want je zit in dichte struiken te wroeten op moeilijk terrein. Wie pech heeft wordt gegrepen door de zwaargestekelde takken, want een flinke braamstruik vecht terug.  De laatste tijd lijkt de brummelplukkerij af te nemen. Ruige, ondoordringbare houtwallen zijn onderhevig aan 'achterstallig onderhoud', waarbij de braamstruiken terrein verliezen. De zwaar aangezette waarschuwing voor besmetting door de vossenlintworm heeft bij veel Drenthen onrust gezaaid. Ze blijven maar thuis. 
Jammer, want eigen bramenjam is de lekkerste jam.

Harmjan van Steenwijk

eerder verschenen in de Drentse Courant/Groninger Dagblad, 31augustus 2000

 


Copyright 1995 - 2008 Han Tuttel. All rights reserved.
This material may not be published, broadcast, rewritten or redistributed in any form, including digital,
without the prior consent and written agreement by the author.