Boodschapvogel

 

Sommigen kun je om een boodschap sturen, anderen juist niet. Bij mensen en vogels is dat  onderscheid hetzelfde. Bepaalde vogels zijn al heel lang geleden uitgekozen voor een opdrachtenvluchtje. Volgens het Oude Testament stuurde Noach na 40 dagen varen door de zondvloed een raaf en een duif weg om te kijken of er al land te ontdekken viel. Beide vogels hebben sindsdien de functie van boodschapper uitgeoefend. In de duivenfamilie werd de postduif zelfs specialist in dit vak. In de Germaanse mythologie had Wodan twee raven bij zich, maar de raaf zijn we kwijtgeraakt - al is geprobeerd hem in Drenthe uit te zetten. De zwarte raaf ('ravenzwart') is een schitterende vliegkunstenaar en grappenmaker, maar is via het bijgeloof tot ongeluksbode gedegradeerd. Krassende raven zouden 'ongeluk' voorspellen en een raaf die over het huis van een zieke vliegt, zou de dood aankondigen. Amerikaanse Indianen zagen de vogel als boodschapper van de duivel. Klaar ben je met zo'n slechte naam en dat bleek ook wel. Rond 1800 was de vogel nog algemeen, maar hij werd overal zwaar vervolgd uit angst voor landbouw- en jachtschade plus zijn duistere reputatie. Afschieten en nesten doorschieten gedurende lange tijd zorgden voor het uitsterven van de vogelsoort in Nederland. Tussen 1916 en 1927 hebben in Drenthe nog raven gebroed bij Oosterhesselen, Grollo en Eemster, toen was het voorbij. Later werd de raaf wettelijk beschermd. Omdat puur door mensenwerk de vogel verdreven was, konden tweede helft 20ste eeuw nieuwe introductiepogingen gedaan worden. Raven leven niet eens zo ver weg nog in het wild. Tussen 1967 en 1980 zijn op diverse plaatsen ravenkooien geplaatst om jongen te laten 'uitwennen'. In Drenthe stonden kooien in het bos bij Dwingeloo, Vledder en bij Schipborg. Het project kende veel tegenvallers en tegenwerking, maar in 1998 was de Nederlandse ravenstand opgekrikt tot ca. 130 broedparen, vooral op de Veluwe en iets minder op de Utrechtse Heuvelrug.  Toen ging het bergafwaarts doordat het voedselaanbod terugliep Konijnen werden schaars door een nieuwe ziekte en men stopte abrupt met bijvoeren van het jachtwild, waardoor ook de raven en hun jongen hun kostje kwijtraakten. Sinds de dierziektenpaniek mogen ook geen karkassen van dode dieren in bos en veld blijven liggen. Daardoor missen de raven -als aaseters- weer een stevige maaltijd. De ravenstand schijnt nu toch stabiel te blijven, waarbij broedgevallen in de Achterhoek,  Flevoland en bij Deventer gesignaleerd zijn. In Drenthe zijn wel raven gezien en gehoord, maar broeden doen ze niet. Wel jammer, want die vogel kan vliegen als de beste. We hebben hem boven de Lüneburger Heide complete 'loopings' zien maken, met veel geschater en 'gekrok' . In de nationale parken in 't westen van de Verenigde Staten van Amerika zagen we raven als enige levende wezens moeiteloos pendelen tussen de voet en de top van de torenhoge Sequoia's en Redwoods. Reuzenbomen van formaat en twee-, soms drieduizend jaar oud - en gewoon levend. Volgens ons is de raaf dan ook de enige boodschapper, die nog oude talen spreekt en de communicatie tussen zulke afstanden in tijd en formaat kan overbruggen. De raaf mag wel terugkomen in Drenthe. Hij heeft heel wat te vertellen.

 

Jan Tuttel

eerder verschenen in 't Nieuwsblad van het Noorden, 30 oktober 2001

 


Copyright 1995 - 2008 Han Tuttel. All rights reserved.
This material may not be published, broadcast, rewritten or redistributed in any form, including digital,
without the prior consent and written agreement by the author.