Verhalen van Harmjan van Steenwijk

     


 

De wetholder, den deurjagde

Het leup al teegn tweeduuster, mar Jippo Kamphuis ('Yippie' Kamphoes veur zien kamerao-den) was nog underweegs. Hee zat deep veurover op zien lichtgewichtfietse, nen gleunignieuw ding van et modernste materiaal en trapten zich in 't zweet. Kamphoes gung zo aldernaost hard umreden dat hee ut zulf slim benauwd har. Hee wol vot van dizzen umgeving; dizzen buurt vleug hum naor de strot en he wus zÖlf nich waorumme. Mu'j naogaon: nen gezoonde Drentse wetholder van een bleuiende gemeente an het trimmen op zien racefietse van meer dan doezend gulden, den as nen gek deurjakkert om vot te kommen van nen stuk Dreents laand waor he zich nich in odder veult. Asof de duvel hum op de hakken zat! Toch was der ginnen duvel te ontdekken en witte wieven zaatn der ok nicht. Veur de late toeschouwer was 't een wonderlijk tafereel: een kerel met nen kromme pokkel en nen bol buikje, den met waore doodsverachting op nen fiets-pad met nen onmeunige vaart deurjagde. Schoem um de bek, snotslierten oet de neuze en grelle oogn dee niks aans zaagn dan nen rechte lien veur zich. Zienen kop har nen kleur as de naogeboorte van een veul' met zeekte. Jippo Kamphoes was schijtensbenauwd, hee wodden achtervolgd. Der was der ene den hum in de smiezen heul, ene den hum wat andoon kon as hee naogeem zol, as-he zien vaart mindern zol. Hee wus nich wat of wel het was. Hee ontwaardn allenig mar nen schim oet zien ooghoekn. Dat was hum genog.

Deurdeweeks was Jippo 'Yip' Kamphoes nen oppassend burger. Slimmer nog, hee was wetholder en mangs ok loco-burgemeester. Nen locaal politicus den tot grote heugte esteegn was en den het alderbeste met zienen territorium veurhar. Zien grootsten genot (neust representatieve optreedns namens het College) was um bouwplannen op pootn te zetten veur de dörpen in zienen gemeente. Het mus greuien, het mus modern en het mus wat veurstel-len. Hoo meer volk oet de wiede umtrek in zien oetbreidingsplannen nen plekkie vunnen, hoe gelukkiger dizzen wetholder was. Greui van de gemeente was zien credo en hee zorgde der veur, hee veural! Of der nen olde es votgung of nen historischen plek deu hum nich zovölle. Geschiedenis wodden wal opniej emaakt, al dat olle zat slim in de wege. Wat hum ok teegnstun, was dat geneul over landschapsschoon en 't Dreentse karakter. 'Hinder-nisgekeu-vel', zee Kamphoes dervan in eign besleuten kring. As het bouwen good lukt, dan pleer-ie der nen böske en nen heegie umtoe en dan hej waj hebben wilt. Alles is maakbaar en hee wus op wukke wieze. Den keerl was nen zeegen veur de bouw, zeedn de annemmers en de project-ontwikkelaars. Ie konnen der good met praotn en ie kreegn hum aajt wal met. Kamphoes was nen beste kerel. Zo kreeg hee nen nieje racefietse 'um oet te probeern', zien hele leven lang. As de wetholder dat ding good har oetetest, zol der misschien 'in het kader van sponsoring' wat spullen veur de plaatselijke sportclub biekommen kunnen.

Zodoende kwam Jippo Kamphoes an het fietsen deur Drenthe. In zien eigen dorp was d'r volle vol-epot met wonigs en nen bedrieventerrein, dus gung-he aajt de andere kaante op. In nen streek waor nog wiedte in het landschap zat en olle paadjes en wegjes nog binnendeur leupen. Waor de dörpen ok wal nieje hoezenbouw harren, maar meer met verstaand neerezet. Olle grote boerderiejn in de kom van 't dorp waarn umbatterijd tot appartementen, zodat het dorps-beeld good blif. Kamphoes har zukswat aajt ofeweezen: te umslachtig gedoe en te duur. Ofbrek-ken en wat niejs henzetten, klaor. Hoe wildere kleuren van nieuwbouw hoe mooier Kamphoes het vun. Ie konnen dan zeen dat het nieuwbouw was - zien wark en zienen trots! Op zien fietstochten kwam hee vaake in oerolde deeln van d'Olde Lantschap. Hee kwam Galgenbargen teegn en nen hele riege tumuli. Hee reed neust resten celtic fields en aandere olle complex oet de prehistorie. Overdag was daor niks mis met. Het zag der rustig oet en het leek of alles daor doezenden jaoren in odder ewest was. Op de ruilverkavelings nao dan, want overal laagn wal rechthookige perceeln grös of maďs en stunnen moderne landbouwbe-drieven. Het mooie waarn de ruilverkavelingsweegn, waor aj good hard fietsen kon.

Gek genog kreeg wetholder Jippo Kamphoes last van rillings en nervositeit as hee in de nevel of teegn het donkerworden in zukke olle streken fietsten. Hee trapten aait wat hadder um oet zonnen buurt te kommen. Hee meenden an de raand van zien blikveld nen figuur te zeen, den met hum optrok. Hee was daor nooit allenig, dachten he. Hee kreeg zien gezelschap nooit zuuver in het vizier; het bleef aajt nen soort schim. Op 't Noordsche veld of in de Zeijermaden en in de Zeijerlaar kwam he zowat nooit meer. In zukke umgevings har-he te geveul dat der méér naor hum keekn, of de hele prehistorie hum in de gaatn heul...
Slim genog har he zukzolf op de terugweg verreden en now teegn het tweeduuster mus he toch van het Dunnerboerveld dee kaant weer hen.
Daor gung-he dan. Schijtensbenauwd met het geveul dat d'r ene met hum metgung, den hee nich good zeen kon. Kamphoes jagde harder en harder; schoem op de bek, snotslierten oet de neuze en grelle oogn dee allent veuroet keekn. Zien ademhaling hotterde, mar hee jagde deur. Hee veulden now ook meer achtervolgers; Jippo jagde nog harder op zien nieje racefietse. Hee zag de weg nich zuuver meer, het duuzelde hum. Het tweeduuster wodden donkerder - tegeliek toen zien achtervolgers hum te pakken kreegn. Hee veulden nen onmeunige zeerte in 't lief en toen wodden alles zwat.

Dee aovend wodden wetholder Kamphoes nog vunnen. Hee lag neust zien fietse, dood. Hartverlamming, zee de dokter. Hee hef zich doodejagd, zeeden de boeren oet de buurt dee hum evunnen hadden.
Jippo Kamphoes was overleden op de raand van wat vrogger, veur de ontginning, een celtic field ewest was. He lag op prehistorische groond.

Harmjan van Steenwijk

(Drentse Courant/Groninger Dagblad 05/04/97)

 


Copyright 1995 - 2008 Han Tuttel. All rights reserved.
This material may not be published, broadcast, rewritten or redistributed in any form, including digital,
without the prior consent and written agreement by the author.