Vloeibare traditie

 

Culturele tradities zitten ook in kleine dingen. Het streekeigen karakter zit niet in de met geraniums opgetuigde melkbussen bij een 'bed & breakfast'-inrichting. Het zit 'm bijvoorbeeld in een klein kelkje, of in een kruikje zo u wilt. 
In de veenderij was het gebruik van jenever onderdeel van het dagelijkse werkritueel en dubbelop als er iets te vieren viel. Hoe de richtingenstrijd tussen de geschiedschrijvers over welles-of-nietes-armoe in de Drentse venen ook uitpakt, 'de fles van toen' pakken ze ons niet af. Dat zit verweven in de geschiedenis.

Elders bestaat nog zo'n vloeibare traditie, die zich met name in Noordoost-Nederland opdringt als cultureel volksverschijnsel. Dat is de hoeveelheid bitters en likeuren, die onder eigen naam en volgens eigen kruidenrecept lokaal wordt uitgebracht (en ingenomen). Een beetje dorpsslijter voert tientallen merken berenburg en andere bitters. Berenburg wordt vrijwel uitsluitend boven de grote rivieren gedronken. Voor de zuidelijke smaak maken de distillateurs een andere, aangezoete borrel (Hooghoudt noemt dat hun 'boerenbitter'). Naast bitters worden andere, specifieke regiodranken op de markt gebracht, zoals de tot 14% aangesterkte cranberrywijn 'met kruiden' en de recente Groninger landwijn uit aardappels. Dat de oude traditie van kruidenbitters springlevend is bewijst de Eelder slijterij Boelens. Deze bracht de plaatselijke 'Eelder Museumbitter' (30%) in de handel, bij de opening van het aanpalende kunstmuseum De Buitenplaats. 'Gedistilleerd volgens eeuwenoud recept' en toch hedendaags, want de stenen kruik mag niet in de glasbak, volgens het etiket. Ziehier de levende, vloeibare traditie, die zich aanpast aan de huidige tijd. En meteen al een museumstuk oplevert.

 

Harmjan van Steenwijk

eerder verschenen in de Drentse Courant/Groninger Dagblad, 11 november 2000

 


Copyright 1995 - 2008 Han Tuttel. All rights reserved.
This material may not be published, broadcast, rewritten or redistributed in any form, including digital,
without the prior consent and written agreement by the author.