natuur en landschap
     
Het Drents-Friese Wold: veelkleurig grensgebied

 

Op de grens van Friesland en Drenthe ligt een officieel nationaal park, het Drents-Friese Wold. Ruim zesduizend hectare bos, hei, veentjes en stuifzand is daarmee voorzien van een bijzondere status plus een bestuurlijke structuur, waarin samenwerking hoog scoort. De natuurgebieden waren er eerder ook, maar hoorden niet ècht bij elkaar. Die 6100ha in het nationaal park worden nu als een geheel gezien en ook zo beheerd. Het rijk helpt hierbij met jaarlijks een half miljoen gulden. Dat moet ook, want natuurherstel & natuurontwikkeling op zo'n schaal kan niet voor een paar dubbeltjes. Het gaat om meerjarige miljoenenprojecten.  

Een voorbeeld is het herstel van de Vledder Aa, een beekje met het brongebied in het Aekingerbroek. Heel opmerkelijk, want dit diffuus brongebied (je ziet niet één punt waar water opspuit, het komt overal een beetje naar boven) ligt pal naast de gele zandverstuivingsvlakte 'het Aekingerzand'. Vanwege zijn karakter heet het ook 'de Kale Duinen'. Hier 'loopt' een ander natuurproject. Het betreft eigenlijk een omkering in waardering. Zo'n 80-100 jaar terug heette het 'woeste grond', die je temmen moest en die je vooral nuttig moest gaan gebruiken. Het duinlandschap werd tot boswachterij omgebatterijd, vol dennenhout. Dat bossen aanleggen gebeurde in de 'werkverschaffing', waarin werkelozen min of meer verplicht met spade en kruiwagen aan de slag moesten. Het hout was bedoeld als stuthout voor de kolenmijnen. Maar - de Nederlandse kolenmijnen werden al gesloten, voordat het bos kaprijp hout kon opleveren….

In de jaren negentig bleken de natuurinzichten sterk veranderd. Woest stuifzand was zo zeldzaam geworden, dat het als natuurtype sterk aan waarde en belang won. Dus werden tweehonderd hectare bomen gekapt om ruimte te maken voor het natuursysteem 'stuifzand'. Inzichten veranderen in de loop der tijd en de natuur wint erbij.

Verder telt het nationaal park Drents-Friese Wold enkele gave, paarse heidevlakten, het Doldersumseveld en het Wapserveld. Beide terrein vormen één natuurgebied, maar ze worden gescheiden door een rechte verbindingsweg, een racebaan nog voor auto's. Het plan is, om alle hei door een gezamenlijke schaapskudde met herder te laten begrazen als natuurbeheer. Die weg is dan levensgevaarlijk voor mens en dier. Een knelpunt, dat het nationaal park met gemeenten en Natuurmonumenten, het Drents Landschap en Staatsbosbeheer moet oplossen! De 'strategische tussenweg' van begin 2001 is, dat er vrijwel geen onderhoud gepleegd wordt - de hobbelweg noopt vanzelf tot voorzichtig rijden. En de doorgaande route blijft open, zaoals de wens van de gemeente luidt. 

Tot slot de vennetjes in het Drents-Friese Wold, zoals de Grenspoel, 't Snoekveen en 't Groote Veen. Ze herbergen leuk 'natuurspul', zoals diverse soorten kikkers, libellen, de ringslang of waterlobelia als opmerkelijk plantje. Het spreekt vanzelf dat Drents-Friese Wold rijk is aan natuur. Er zijn al veel mogelijkheden om te wandelen, fietsen of er per paard door te trekken. Informatie kunt u halen bij het nieuwgebouwde Natuuractiviteitencentrum te Terwisscha (bij Appelscha) en bij het Informatiecentrum op de Brink te Diever (beiden openen in mei 2001), of het Natuurmuseum in Wateren. Er staan uitkijktorens bij het Aekingerzand/Aekingerbroek en bij het Doldersumseveld. Er valt ook heel wat te zien in dit gebied. 

Jan Tuttel

(18 februari 2001: bewerkte, geactualiseerde tekst van een VVV-artikel uit december 2000)

 


Copyright 1995 - 2008 Han Tuttel. All rights reserved.
This material may not be published, broadcast, rewritten or redistributed in any form, including digital,
without the prior consent and written agreement by the author.